ဒီေန႔ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႔ဟာ ၿဗိတိသွ် ကိုလိုနီလက္ေအာက္ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တာ (၆၄) ျပည့္တဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကၽြန္ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ကိုယ့္အမ်ိဳးသား အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားေတြ လြတ္လပ္ျခင္း ဆိုတာကို အျပည့္အ၀ ခံစားခဲ့ၾကရပါသလား။ လြတ္လပ္ျခင္းလို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာေရာ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳးကို ဆိုရမွာပါလဲ။ ကဗ်ာဆရာ ေမာင္စြမ္းရည္ကေတာ့ လြတ္လပ္ေရး ဆိုတာ ကို ႏုိင္ငံေတာ္သီခ်င္းထဲမွာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းထဲမွာ တရားမွ်တ၊ လြတ္လပ္ျခင္းနဲ႔မေသြ၊ တို႔ေျပ၊ တုိ႔ေျမ၊ မ်ားလူခပ္သိမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေစဖို႔ ခြင့္တူညီမွ် ဝါဒျဖဴစင္တဲ့ေျပ၊ တို႔ေျပ၊ တို႔ေျမ ဆိုတာ - အဲဒါ လြတ္လပ္ေရးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ပါပဲ၊ တရားမွ်တရမယ္၊ ခြင့္တူညီမွ် ရွိရမယ္။ သူ႔ကၽြန္ဘဝကလြတ္ေျမာက္ရမယ္။ သူ႔ကၽြန္ဘဝဆိုတာက အရင္တုန္းကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားအုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ တိုင္းတပါးအုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ အဂၤလိပ္ကၽြန္ဘဝကေန လြတ္ေျမာက္တာေပါ့။ ေနာက္ထပ္ တရားမွ်တတဲ့၊ ခြင့္တူညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးေတြရွိတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ဘဝကို လြတ္လပ္တဲ့ဘဝ၊ လြတ္လပ္တဲ့ေခတ္၊ လြတ္လပ္ေရးရတယ္လို႔ ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္”
တိုင္းတပါးကၽြန္ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေပမဲ့လည္း ကိုယ့္အမ်ိဳးသား အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ျမန္မာျပည္သူေတြ လြတ္လပ္ျခင္းအတြက္ ဆက္လက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနရတုန္းပဲလို႔ စြယ္စံုအႏုပညာရွင္ ဒါ႐ုိက္တာ၀င္းေဖကလည္း အခုလို သံုးသပ္ ေျပာဆိုပါတယ္။
“လူေတြရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ေျပာပိုင္ခြင့္၊ ဆိုပိုင္ခြင့္ ေနာ္- အဲဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ဗမာျပည္မွာ အထင္အရွားပဲ၊ အားလံုးကပဲ ယူဆတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၃-၄၀ ရွိၿပီ။ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ လြတ္လပ္ခြင့္မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါကေတာ့ ကိုယ့္စစ္တပ္ေအာက္မွာ၊ ကုိယ့္အမ်ဳိးသားအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာကိုယ္ လြတ္လပ္မႈမရွိေတာ့တာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီကေန႔အထင္အရွားေျပာတယ္။ ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးတိုက္ပဲြဆိုၿပီးေတာ့-ဒီကေန႔ လြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ တုိက္ပဲြဝင္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုေပါ့ေလ။ ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈလို႔ဆိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔က အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ကေန လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တာ မွန္တယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ကိုယ့္အမ်ဳိးသားခ်င္းကိုယ္ ျပန္ၿပီးေတာ့ ကုိယ့္စစ္တပ္ေအာက္မွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ လြတ္လပ္ေရးဆံုး႐ႈံးခဲ့တယ္။ အခု လြတ္လပ္ေရးရေအာင္ ျပန္ၿပီးႀကိဳးပမ္းေနၾကရတယ္။ အထင္ရွားဆံုး တခ်က္ကေတာ့ေပါ့ဗ်ာ။ ဗမာျပည္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု အေရးတႀကီးေတာင္းဆိုေနၾကရတယ္။ မလြတ္မလပ္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကိုက- ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆိုတာ ရာဇဝတ္အက်ဥ္းသားမဟုတ္ဘူးဗ်။ ဒီလြတ္လပ္ေရးတိုက္ခုိက္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔၊ ဒီမုိကေရစီေရးတိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခ်ဳပ္ထားတာ၊ ဒါဟာ မလြတ္လပ္ျခင္းရဲ႕ အဓိက ထင္ရွားတဲ့ အခ်က္တခုပါပဲ။ ဒိျပင္နည္းေတြနဲ႔မလြတ္လပ္တာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ”
ဒီကေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရပ္သား အစိုးရတက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံေရးအရ တိုးတက္မႈတခ်ိဳ႕ ရွိလာတယ္၊ လြတ္လပ္မႈတခ်ိဳ႕ ရလာတယ္လို႔ ယူဆ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိသလို ဒီအေျခအေနေတြကို အေကာင္းဘက္ကို ဆက္ၿပီး ဦးတည္ ႀကိဳးပမ္းသြားဖို႔လိုတယ္လို႔ ဆရာေမာင္စြမ္းရည္က ေျပာပါတယ္။
“အရပ္သားအစိုးရရယ္လို႔ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာ စစ္ကၽြန္ဘဝကေနၿပီးေတာ့ အရပ္သားအစိုးရ ရယ္လို႔ ေျပာင္းလာတယ္ဆိုတာ တိုးတက္မႈတခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီတုိးတက္မႈကေနၿပီးေတာ့ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒလို ဟာမ်ဳိးထဲက စစ္တပ္ကိုသာ အရွင္သခင္၊ စစ္တပ္က အခ်ိန္မေရြးအုပ္ခ်ဳပ္၊ အာဏာသိမ္းႏိုင္တယ္။ စစ္တပ္ကို အေရးမယူႏိုင္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြေပါ့ေလ- အဲလိုသေဘာတရားမ်ဳိးေတြ ေပ်ာက္သြားေအာင္ ဆက္လက္ လုပ္ႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ရွိမွသာလွ်င္ တကယ့္လြတ္လပ္တဲ့ အေျခအေနကိုေရာက္မယ္။ တရားမွ်တၿပီးေတာ့ လူတုိင္း ခြင့္တူညီမွ်ရွိမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္းထဲမွာပါတဲ့ ခြင့္တူညီမွ် ဆိုတာမ်ဳိး၊ တရားမွ်တတာမ်ဳိး မရွိေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လံုးဝလြတ္လပ္တဲ့ အေျခအေနကို မေရာက္ေသးဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္ဗ်ာ”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူ ၁ ေထာင္ေက်ာ္ ရွိေနတုန္းပဲလို႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း ေအေအပီပီရဲ႕ ေနာက္ဆံုးျပဳစုထားတဲ့ စာရင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အမိန္႔နဲ႔ မေန႔က အက်ဥ္းသား တခ်ိဳ႕ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့တာမွာလည္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကေတာ့ ဆယ္ဂဏန္းသာ ရွိခဲ့တာမို႔ လက္ရွိ အရပ္သားအစိုးရဟာလည္း လြတ္လပ္ခြင့္ အပါအ၀င္ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ ေနတုန္းပဲလို႔ သံုးသပ္သူေတြက ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

By မခင္ျဖဴေထြးVOA